Is de Bijbel nog betrouwbaar?

De Bijbel is het meest gelezen boek ter wereld en is te lezen in meer dan 2500 talen. De Bijbel is geschreven in een periode van meer dan 1000 jaar. De laatste teksten zijn ruim 2000 jaar geleden opgeschreven. Kunnen we de inhoud nog wel vertrouwen als de bijbel al 2000 jaar oud is? Is de boodschap van de Bijbel nog wel actueel?

In dit artikel wil ik je laten ontdekken waarom de Bijbel een uniek boek is. We zullen kijken naar de betrouwbaarheid van de Bijbel. En we zullen een aantal kenmerken en een aantal wetenschappelijke vondsten bekijken. Tot slot staan stil bij de vraag waarom de Bijbel de levens van zoveel mensen heeft veranderd.

Wil je de de belangrijkste boodschap van de Bijbel ontdekken? Dan kan je het beste de Bijbel zelf lezen. Met dit artikel hoop ik je nieuwsgierig te maken naar de boodschap van de Bijbel die al miljoenen levens heeft veranderd.

Is de Bijbel door de eeuwen heen veranderd?

De Bijbel is duizenden jaren geleden geschreven. Voordat boeken gedrukt werden, werd de Bijbel duizenden keren met de hand overgeschreven. Je zou dus kunnen bedenken dat de oorspronkelijke boodschap van de Bijbel daardoor verloren gegaan is. Er zijn ook mensen die beweren dat er bewust veranderingen in de boodschap van de Bijbel zijn gedaan. Daarom zal ik je een aantal historische en actuele feiten presenteren waaruit blijkt dat Bijbel van nu nog steeds dezelfde woorden en dezelfde boodschap van vroeger bevat.

Bevat de Bijbel de boodschap van God?

Het belangrijkste is, of je er op wil vertrouwen dat de Bijbel de woorden van God, de Schepper bevat. Als de Bijbel de boodschap van de Schepper voor de mensheid bevat, zou Hij het dan toelaten dat mensen de inhoud van die boodschap zouden veranderen? Zou Hij het toelaten dat de Bijbel zo veranderd is, dat deze een compleet verkeerd beeld van Hemzelf geeft? Dan zou de Schepper ons wel heel erg voor de gek houden.

Het lijkt ook niet logisch dat God regelmatig Zijn plan met de mensheid verandert. Als je kijkt naar de natuur en het universum, dan zie je dat er vaste natuurwetten en wetmatigheden zijn die niet telkens veranderen. Anders zou het universum een chaos worden. Je mag er dan ook op vertrouwen dat de Schepper betrouwbaar is en niet telkens Zijn plannen wijzigt.(1)

Archeologische vondsten

Vrijwel alle Archeologen en geschiedkundigen zijn het er over eens dat de Bijbel zeer betrouwbaar is overgeleverd. Er zijn enorm veel oude manuscripten gevonden. De huidige tekst van de Bijbel is nog steeds hetzelfde als in de oudste geschriften. Wanneer er fouten gemaakt zouden zijn of wanneer er bewust tekst aangepast was, dan zouden er ook een hoop verschillende versies van de tekst bestaan. Dat is niet het geval.

In 1947 is in een aantal grotten bij Qumran een grote hoeveelheid manuscripten gevonden. Deze zijn geschrevene rond de 1e eeuw voor Christus. Hierbij zaten ook vele fragmenten van de Tenach, het oudste deel de Bijbel. Voordat deze ontdekking gedaan werd, waren er een aantal geleerden die twijfelden aan de betrouwbaarheid van de kopieën van onder andere het Bijbelboek Jesaja. Er werd gedacht dat het de tekst en boodschap door de eeuwen heen was aangepast. Eén van de boekrollen die in Qumran werd gevonden was de Grote Jesaja-rol. Deze was 1000 jaar ouder dan de oudste kopie die tot 1947 beschikbaar was. Het is verbazingwekkend hoe nauwkeurig deze oudere versie overeenkomt met de 1000 jaar jongere kopie. Er is in deze 1000 jaar niets wezenlijks veranderd aan de tekst en boodschap.

Naast de Bijbel zijn er een hoop historische geschriften waarin de verhalen en personages uit de Bijbel worden vermeld. Ruim 100 namen van Farao’s, koningen en andere personen die genoemd worden in de Bijbel, kan je ook vinden in inscripties, verslagen en geschiedschrijvingen. (2)

Duizenden kopieën

Van geschriften van oude klassieke schrijvers, zoals Homerus en boeken zoals de Koran, de Bhagavad Gita en biografieën van Gautama Boeddha en Alexander de Grote zijn maar enkele oude kopieën bewaard gebleven. Van geen enkel oud geschift zijn de originele manuscripten bewaard gebleven, ook van de Bijbel niet. Maar van het Nieuwe Testament (het tweede gedeelte van de Bijbel) zijn meer dan 5800 (!) volledige of gedeeltelijke oude kopieën bewaard gebleven. En er zijn ook nog duizenden exemplaren in andere talen. Daarmee heeft de Bijbel veruit de meest betrouwbaar overgeleverde tekst van alle oude geschriften.

De oorspronkelijke geschriften van de Bijbel zijn niet bewaard gebleven. In de eerste eeuwen werden de evangeliën en brieven veelvuldig overgeschreven door de eerste christenen. Bij dit overschrijven konden soms kleine spelfouten ontstaan. Ook werd wel eens een zin dubbel overgeschreven of vergeten. maar vanwege de duizenden kopieën die beschikbaar zijn, kan de oorspronkelijke tekst zeer goed worden herleid.

De meeste verschillen tussen de kopieën zijn minimale afwijkingen, waarbij de oorspronkelijke tekst goed herleid kan worden. Er zijn slechts enkele teksten die in meeste huidige Bijbels staan waarvan tegenwoordig getwijfeld wordt of deze in de oorspronkelijke tekst hebben gestaan. De belangrijkste drie zijn:

Het verhaal van de overspelige vrouw in Johannes 7,
Het langere einde van het Evangelie van Marcus (de laatste 11 verzen van Marcus 16)
1 Johannes 5 vers 7 waar de God als Vader, Zoon en Heilige Geest wordt benadrukt

Er kan op dit moment nog niet met zekerheid worden bepaald of deze teksten in de oorspronkelijke tekst hebben gestaan. Daarom zetten een hoop moderne Bijbelvertalingen deze teksten tussen haakjes. De Bijbel bevat duizenden teksten. De inhoud van deze 3 tekstgedeelten hebben geen enkele invloed op de boodschap van de Bijbel. De zijn ook niet tegenstrijdig met de rest van de Bijbel.

Zou God niet kunnen voorkomen dat er dergelijke verschillen in de Bijbel zouden komen? Het overschrijven was mensenwerk. Geen enkel mens doet zijn werk volledig foutloos. Het zou dus een wonder zijn wanneer de Bijbel tienduizenden keren was overgeschreven zonder één fout. Dat zou een regelrecht bewijs zijn voor het bestaan van God en zou onze vrije keuze daarmee inperken.

God heeft er blijkbaar ook voor gekozen om de oorspronkelijke geschriften verloren te laten gaan. Wanneer die bewaard waren gebleven, zouden ze wel eens een “heilige status” kunnen hebben gekregen. Ze zouden voor persoonlijk gewin of politieke invloed gebruikt kunnen worden. Doordat er vele kopieën beschikbaar zijn, kan iedereen vrij beschikken over de inhoud van de Bijbel.

Geen centrale regie

De evangeliën en brieven van het Nieuwe Testament werden al snel vele malen overgeschreven. Er is dan ook nooit een moment geweest waarop één persoon of een organisatie alle kopieën van de Bijbel in handen heeft gehad. Er is ook nooit een moment geweest waarop de boodschap van de Bijbel veranderd had kunnen worden. Er waren immers al enorm veel kopieën op verschillende plaatsen aanwezig. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld de Koran, waarvan alle bestaande kopieën door Uthman ibn Affan zijn verzameld. Hij heeft alle beschikbare kopieën van de Koran verzameld en heeft bepaald welke versie de juiste moest zijn. Alle andere versies zijn vernietigd (4).

In de tweede eeuw na Christus zijn de verschillende kopieën van de evangeliën en brieven gebundeld en uiteindelijk is de complete Bijbel hieruit ontstaan. Er is geen bijeenkomst van christenen waarin de definitieve samenstelling van de Bijbel is vastgesteld. Door beproeving van manuscripten en hun inhoud is door de loop van de tijd bepaald welke geschriften in het Nieuwe Testament (het tweede en laatste deel van de Bijbel) thuishoorden.

Een unieke boodschap met enorme impact

Wat maakt de geschiedenis van de Bijbel en haar boodschap zo bijzonder? Waarom is de Bijbel anders dan alle andere boeken?

1. Het unieke karakter van God

Veel religies beschrijven een afstandelijke God die de wereld gemaakt heeft. De meeste religies leren ons dat we onze best moeten doen om onze Schepper te eren en te plezieren. De Bijbel laat ook zien dat de Schepper een machtige God is. Maar dat Hij ook aandacht heeft voor ieder individu. God heeft de mensen die Hij gemaakt heeft lief. Hij heeft zelfs zoveel voor ons over, dat Hij zelf naar de aarde gekomen is om ons te redden van onze ondergang. Mensen die op Hem vertrouwen noemt Hij zelfs Zijn kinderen.

2. Goddelijke inspiratie

De auteurs van de Bijbel verwijzen duizenden keren in de Bijbel ernaar dat ze woorden van God spreken. Ze claimen Goddelijke inspiratie en de boodschap van God door te geven. Dat is nogal wat als je beseft dat de boodschap die ze brachten lang niet altijd op de sympathie van de mensen mocht rekenen. Veel van de schrijvers van de Bijbel zijn zelfs gedood vanwege de boodschap die ze brachten.

3. De eenheid van de Bijbel

De Bijbel is geschreven in een periode van meer dan 1000 jaar, door 40 verschillende auteurs. Ondanks deze lange periode en het grote aantal schrijvers, is een duidelijke samenhang in de inhoud en boodschap van de Bijbel. De rode draad wordt duidelijk als je de Bijbel leest. Het gaat over de liefde die God, onze Schepper heeft voor de mensen en over Zijn rechtvaardigheid. Maar ook over de mensen en hoe wij reageren op Zijn liefde. En over hoe wij er vaak voor kiezen niet te leven zoals God het wil.

4. Voorspellingen die werkelijkheid worden

Het eerste deel van de Bijbel (het Oude Testament) staat vol voorspellingen over een Redder. Iemand die de mensen zal redden van de gevolgen van hun opstandige gedrag. In het tweede deel van de Bijbel (het Nieuwe Testament) zien we veel van die voorspellingen werkelijkheid worden. Je zou kunnen stellen dat deze voorspellingen door toeval of door manipulatie uitkomen. Maar de grote hoeveelheid voorspellingen maakt dat onmogelijk. Neem bijvoorbeeld de geboorteplaats van de Redder (Jezus Christus). 600 jaar voor Zijn geboorte wordt Bethlehem al genoemd als geboorteplaats door de profeet Micha.

Onderaan deze pagina vindt je een aantal websites waarop een lijst met profetieën staan die werkelijkheid zijn geworden tijdens het leven van Jezus.

5. Wetenschappelijke ontdekkingen

De Bijbel is geen wetenschappelijke handboek. Maar in de Bijbel staan wel beschrijvingen over het heelal en de natuur. Er staan ook regels in die goed zijn voor onze gezondheid en hygiëne. Veel van deze beschrijvingen passen totaal niet in het wereldbeeld en de kennis van de tijd waarin ze werden opgeschreven. Met de huidige wetenschappelijke en medische kennis blijkt dat veel van deze leefregels goed zijn voor ons welzijn.

In de Bijbel staan regels die gaan over reinheid. Je zou kunnen bedenken dat het rituelen zijn die door mensen bedacht zijn. Van virussen en bacteriën hadden ze in de oudheid nog nooit gehoord. Toch geeft God de opdracht om de kledingstukken van melaatsen te verbranden. Nog niet zo heel lang weten we dat Lepra op stof of kleding meerdere weken kan overleven en dat kleding dus erg besmettelijk kan zijn. De lepra patiënt moest in quarantaine en moest zijn mond bedekken. (Zie je ook de overeenkomsten met de moderne Corona maatregelen?)

In de boeken van Mozes staan zeer strikte regels voor hygiëne die voor ons vrij normaal overkomen. Tegenwoordig het het gebruikelijk om regelmatig je handen te wassen. Maar tot in de negentiende eeuw was dat nog helemaal geen gewoonte in veel landen.

Het verhaal van Adam en Eva kreeg veel kritiek in de 18e eeuw. In die tijd werd er van uitgegaan dat de mens niet zou kunnen zijn ontstaan vanuit één enkele ouder. Recente studies in de menselijke genetica hebben echter laten zien dat het erg aannemelijk is dat ieder mens afstamt van één enkele oermoeder. (4)

6. Woorden die levens veranderen

Het meest bijzondere van de Bijbel is dat de boodschap de levens van miljarden mensen door de eeuwen heen heeft veranderd. Het besef dat wij niet in staat zijn om onze zonden en ons respectloos gedrag goed te maken lijdt tot een diep besef van schaamte en verdriet. Gelukkig is God liefdevol. Ondanks ons gedrag wil Hij ons uitnodigen om bij Hem te komen. Hij wil ons zelfs als Zijn gezin zien. Al heel veel mensen hebben op God vertrouwd en hebben de vergeving van hun zonden door Jezus Christus aangegrepen. Daarmee hebben ze een hoopvolle toekomst van God gekregen.

7. Niets houdt de volgelingen van Jezus tegen om het goede nieuws te vertellen

Het christendom is de enige religie waar gelovigen vanaf begin af aan worden gemarteld vanwege hun boodschap. Veel van de eerste volgelingen van Jezus Christus werden gemarteld en gedood. Na de brand in Rome in 64 na Christus kregen de volgelingen van Jezus de schuld. Keizer Nero zorgde daarmee dat duizenden volgers van Jezus Christus op gruwelijke wijze vermoord, gekruisigd en in brand gestoken. Ze werden als levende fakkels gebruikt de straten te verlichten. De vervolging van christenen vindt tot op de dag van vandaag nog steeds plaats.

Ondanks de vaak gruwelijke mishandelingen, weerhoudt dit de volgelingen van Jezus Christus niet om andere mensen over het goede nieuws te vertellen.

Tot slot

Om te ontdekken of de Bijbel de levende woorden van onze Scheper bevat, zal je zelf de Bijbel moeten lezen. Ik hoop de woorden van jouw Schepper voor jou je zullen aanspreken.

> Back

Of als je op deze pagina bent binnengekomen:

> Ontdek het Nieuws wat levens verandert